|
Pinakapaspas na Sungo sa Palibot
|
Ang Tanan Giplano,
Dr. Jonathan C. O'Quinn
|
|
|
Ang hummingbird adunay taas nga lebel sa kalihokan, nga nagkinahanglan dili lamang daghang tanum nga nektar, apan ang protina ug uban pang sustansya gikan sa gagmay nga mga insekto sama sa mga langaw sa prutas, nga nag-usik sa halos 300 nga mga langaw kada adlaw. Apan, ang dayag nga suliran niini mao ang taas, samag-dagom nga sungo sa hummingbird, nga klaro nga haum sa mga bulak.
Ang wala mahibal-an sa kadaghanan sa mga tawo mao nga ang sungo sa hummingbird hingpit usab nga haum sa pagdakup niining gagmay nga mga insekto. Imbis nga adunay usa ka cartilaginous hinge sa pundasyon sa sungo, sama sa kadaghanan sa uban nga mga langgam nga nagakaon sa insekto, ang sungo sa hummingbird mao ang solidong bukog. Apan, ang bukog sa mas ubos nga tuka hilabihan nga nipis ug mapasibo. |
Kon ang usa ka hummingbird mubuka sa iyang baba aron sa pagsakmit sa usa ka langaw sa prutas, ang pwersa sa kaunuran nga ipahamtang sa mas ubos nga tuka mokupot sa ubos nga tuka nga mga 25 degrees ug gipalapad ang tuka sa pundasyon aron madugangan ang ibabaw nga lugar. Ang pagkamaunat sa enerhiya nga sa ingon gitipigan sa bukog sa mas ubos nga tuka dali nga miabot sa usa ka sukdanan sa bakanan, diin kini dayon kalit nga gisirhan nga dili moubos sa 1/100 sa usa ka segundo, mas paspas kay sa hummingbird nga mahimo sa kusog sa kaunuran nga mag-inusara. Kini nga grabe nga kusog nga makatabang sa hummingbird sa pagdakop niining gagmay nga mga langaw.
Ingon sa nakita sa bisan asa sa kinaiyahan, ang porma sa tuka sa hummingbird hingpit nga mohaum sa iyang katuyoan. Ang kamatuoran nga kini nga tuka molihok nga walay sayup gikan sa usa ka adlaw nagpakita nga dili kini mahimo nga sulagma ug sa mga hugna. Kini nagpakita sa tinuyo, intelihenteng disenyo nga naghisgot sa dakong paglungtad sa usa ka Magbubuhat.
Bibliograpiya
Smith, M., G. Yanega, and A. Ruina. 2011. Elastic instability model of
rapid beak closure in hummingbirds. (Ang madasigon nga instability model
sa kusog nga pagsira sa hummingbirds) J. Theoretical Biol. 282:41–51.
Figure caption:
Broad-tailed Hummingbird (Selasphorus platycercus)
National Park Service Photo, www.nps.gov, courtesy of Paula Hamilton.
"Ang Tanan Giplano - Pinakapaspas na Sungo sa Palibot"
(Sinugdanan nga gimantala sa "Creation Matters" ingun nga: Fastest Beak Around)
<http://www.creationism.org/cebuano/CrsCmFastestBeak_ceb.htm>
